تحقیقات جدید نشان میدهند محصولات گوجه فرنگی فرآوری شده در مقایسه با گوجه فرنگیهای تازه منابع بهتری از لیکوپن هستند. تحقیقات دیگری بر روی این موضوع نشان داده بدن لیکوپن موجود در رب گوجه فرنگی را راحتتر از گوجه فرنگی تازه جذب میکند و بنابراین محصولات فرآوری شده از گوجهفرنگی مانند رب گوجهفرنگی، سس گوجهفرنگی و کچاپ منابع بهتری از این آنتیاکسیدان به حساب میآیند.
خواص گوجه فرنگی فرآوری شده
در تحقیق منتشر شده توسط گارتنر و همکاران (شرکت تحقیقاتی معتبر آمریکایی) در نسخه ماه جولای ۱۹۹۷ American Journal of Clinical Nutrition آمده است که از نظر دسترسی زیستی در انسانها، میزان لیکوپن موجود در رب گوجه فرنگی ۲.۵ برابر گوجه فرنگی تازه است.
گفته میشود لیکوپن به پیشگیری از برخی سرطانها مانند سرطان پروستات کمک میکند. در سال ۱۹۹۵ جیووانوچی و همکاران در یک مطالعهی اپیدمیولوژیک یا همهگیر شناسانه دریافتند میان رژیمهای غذایی غنی از گوجهفرنگی و کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات ارتباط وجود دارد. این محققان فرض را بر این گذاشتند که میزان فراهمی زیستی لیکوپن در محصولات فرآوری شده از گوجهفرنگی بهتر از گوجهفرنگی تازه است. تحقیق جدید به بررسی این فرضیه اختصاص یافت.
دکتر هلموت سایس از موسسه شیمی فیزیولوژیکی دانشگاه هاینریش هاین دوسلدورف در این تحقیق درستی این فرضیه که میزان جذب لیکوپن در محصولات فرآوری شده از گوجهفرنگی و به ویژه رب گوجهفرنگی بالاتر و در دسترستر است را به اثبات رساند.
گارتنر و همکاران واکنش و پاسخ نمونههایی را بررسی و مقایسه کردند که یک میزان مشخص لیکوپن از گوجهفرنگی تازه با رب گوجهفرنگی به آنها داده شده بود. تحقیق بر مبنای دو روز آزمایش با فاصلهی دو هفته انجام گرفت. پنج شرکتکننده در این آزمایش سه روز پیش از روزهای تحقیق رژیم غذایی با کاروتنوئید پایین داشتند. در روزهای انجام تحقیق، افراد در طی شب چیزی نمیخوردند و سپس یا ۴۰۰ گرم گوجهفرنگی تازه و یا ۴۰ گرم رب گوجهفرنگی که حاوی میزان مساوی لیکوپن (۲۳ میلیگرم) هستند، به علاوهی ۱۵ گرم روغن ذرت و ۱۰۰ گرم نان مصرف میکردند. گوجهفرنگیهای تازه خرد شده و با روغن ذرت به شکل سالاد مصرف شده و در وعده غذایی با رب گوجهفرنگی روغن ذرت را روی رب ریخته و مخلوط میکردند.
از شرکتکنندگان پیش و پس از مصرف این وعدههای غذایی با گوجهفرنگی نمونهی خون گرفته شد. نتایچ نشان داد هضم لیکوپن موجود در رب گوجهفرنگی در بدن افراد ۲.۵ برابر گوجهفرنگی تازه بوده است.
دکتر سایس میگوید این نتایج با توجه به شواهد روزافزون مزایای لیکوپن برای بدن، بسیار قابل توجه هستند بررسی و تحقیق در مورد چگونگی متابولیز و پخش لیکوپن در بدن، و اینکه افراد چگونه میتوانند میزان دریافت و جذب أن را بالا برده و بهبود ببخشند، بسیار حائز اهمیت است.
تفاوت گوجهفرنگیهای تازه با گوجه فرنگی فرآوری شده
پژوهشگران معتقدند فرآوری کردن یا پختن گوجهفرنگی موجب شکست دیوارههای سلولی شده و در هنگام هضم، لیکوپن را برای بدن دستیافتنیتر میکند. جذب لیکوپن زمانیکه با میزان کمی از چربی همراه باشد بالاتر هم میرود، که این میزان چربی در روغنهای موجود در محصولات فرآوری شده گوجهفرنگی وجود دارند.
لیکوپن بالاترین میزان فعالیت میان آنتیاکسیدانهای کاروتنوئید موجود در رژیمهای غذایی را داراست. در مارس ۱۹۹۷ در نشست بینالمللی ”نقش لیکوپن و محصولات گوجهفرنگی در پیشگیری از بیماری”، تحقیقات متعددی که بر روی مزایای بالقوهی سلامت لیکوپن انجام شده بود ارائه شد که منجر به توجه بیشتر به تحقیق در مورد این ماده شد.